Με μια αιφνιδιαστική στρατιωτική ενέργεια που διέταξε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν αεροπορικά πλήγματα σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις τα ξημερώματα της Κυριακής, σηματοδοτώντας μια ραγδαία κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή.
Παρά την επίθεση, ο Τραμπ υποστήριξε ότι εξακολουθεί να επιδιώκει λύση μέσω διαπραγματεύσεων. Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα από τον Λευκό Οίκο και μέσω αναρτήσεων στα κοινωνικά δίκτυα, χαρακτήρισε τη στρατιωτική επιχείρηση «απολύτως επιτυχημένη» και διεμήνυσε πως το Ιράν θα βρεθεί αντιμέτωπο με σκληρά αντίποινα, εφόσον προχωρήσει σε εχθρικές ενέργειες.
«Στόχος ήταν να καταστρέψουμε τις δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου και να εξαλείψουμε την απειλή που προέρχεται από την κύρια χώρα-χορηγό της τρομοκρατίας», δήλωσε χαρακτηριστικά από την αίθουσα Cross Hall του Λευκού Οίκου.
Κατά την ίδια ομιλία, αναφέρθηκε σε μια «λαμπρή στρατιωτική επιτυχία» και κάλεσε την Τεχεράνη να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε ότι οι εγκαταστάσεις στο Φορντό, τη Νατάνζ και την Ισφαχάν έχουν πλέον καταστραφεί ολοσχερώς.
🎯 Στο στόχαστρο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Οι ΗΠΑ επιστράτευσαν έξι βομβαρδιστικά B-2 Spirit και εξαπέλυσαν δώδεκα βόμβες διατρήσεως (τύπου "bunker buster") κατά της υπόγειας εγκατάστασης στο Φορντό. Ταυτόχρονα, υποβρύχια και πλοία εκτόξευσαν περισσότερους από 30 πυραύλους τύπου Tomahawk. Όπως ανέφεραν στρατιωτικοί αξιωματούχοι στο CNN, χρησιμοποιήθηκαν βόμβες GBU-57A/B, γνωστές για την ικανότητά τους να καταστρέφουν υπόγειες οχυρωμένες εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με τις ένοπλες δυνάμεις, ήταν η πρώτη φορά που οι συγκεκριμένες βόμβες χρησιμοποιήθηκαν επιχειρησιακά.
💬 Οι δηλώσεις Τραμπ και οι διεθνείς αντιδράσεις
«Ο χρόνος για ειρήνη είναι τώρα», έγραψε ο Τραμπ σε ανάρτησή του, τονίζοντας ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν την τεχνολογική ικανότητα να πραγματοποιήσουν τέτοιες επιθέσεις. Παράλληλα, έστειλε τελεσίγραφο στο Ιράν, ζητώντας άμεση παύση των προκλήσεων, αλλιώς οι επόμενες ενέργειες θα είναι «πολύ σκληρότερες».
Η απόφαση του Τραμπ φέρεται να πάρθηκε έπειτα από την εκτίμηση ότι οι διπλωματικές προσπάθειες είχαν αποτύχει. Σύμφωνα με πηγές του Λευκού Οίκου, οι ΗΠΑ είχαν προειδοποιήσει το Ισραήλ πριν από την επίθεση και υπήρξε στενή συνεργασία με τον πρωθυπουργό Νετανιάχου, ο οποίος εξέφρασε δημόσια την υποστήριξή του λέγοντας: «Αυτή η ενέργεια θα αλλάξει την ιστορία».
⚠️ Αντιδράσεις στο εσωτερικό και διεθνώς
Η επίθεση πυροδότησε εντονότατες πολιτικές αντιδράσεις. Στο εσωτερικό των ΗΠΑ, μέλη του Κογκρέσου – κυρίως από το Δημοκρατικό κόμμα αλλά και ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι – χαρακτήρισαν την ενέργεια παράνομη, υποστηρίζοντας ότι έγινε χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση.
Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανακοινώθηκε έκτακτη σύγκληση των υπουργών Εξωτερικών για την αξιολόγηση της κατάστασης. Η επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων κάλεσε όλες τις πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να επιστρέψουν στη διπλωματική οδό. Παράλληλα, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) δήλωσε ότι δεν παρατηρήθηκε διαρροή ραδιενέργειας στις περιοχές που επλήγησαν.
📉 Το πολιτικό ρίσκο και η κλιμάκωση
Η στοχοποίηση των πυρηνικών εγκαταστάσεων, ειδικά εκείνης του Φορντό, αποτελούσε μέχρι σήμερα κόκκινη γραμμή για προηγούμενες κυβερνήσεις των ΗΠΑ. Η επιλογή του Τραμπ να τη διασχίσει τον φέρνει σε τροχιά σύγκρουσης, την ώρα που ο ίδιος είχε διακηρύξει ότι δεν επιθυμεί έναν νέο μακροχρόνιο πόλεμο στη Μέση Ανατολή.
Ο ίδιος, πάντως, επανέλαβε ότι είναι πλήρως αντίθετος στην απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν, λέγοντας: «Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί όσο είμαι πρόεδρος».
Η απόφαση του Ιράν να μην επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις, εκτός αν σταματήσουν οι ισραηλινές επιθέσεις, θεωρήθηκε από την Ουάσινγκτον αδιέξοδο που έπρεπε να ξεπεραστεί στρατιωτικά.
