🖼️ Το 2022, οι Εθνικές Πινακοθήκες της Σκωτίας ανακοίνωσαν ότι κάτω (στην πίσω πλευρά) από το «Κεφάλι αγρότισσας» (1885) κρυβόταν ένα άγνωστο αυτοπορτρέτο του Βίνσεντ βαν Γκογκ. Η μορφή εντοπίστηκε με ακτίνες-Χ· ο καμβάς είχε ενισχυθεί παλαιότερα με χαρτόνι και κόλλα, που έκρυβαν τη ζωγραφική από το μάτι. 🔎 Η ακτινογράφηση αποκάλυψε τον καλλιτέχνη με καπέλο και μαντήλι στον λαιμό — μια σπάνια ανακάλυψη για βρετανικό ίδρυμα.
🧪 Η τεχνική απεικόνισης δεν «μαγεύει», αλλά προσφέρει δεδομένα: επιτρέπει στα μουσεία να μελετούν στρώματα χρώματος, αποφάσεις του καλλιτέχνη και προηγούμενες χρήσεις του καμβά. Στην περίπτωση του Βαν Γκογκ, επιβεβαιώνει τη συνήθειά του να ξαναχρησιμοποιεί καμβάδες για λόγους κόστους. 💡
🏛️ Η ανακάλυψη άνοιξε συζήτηση για το αν και πώς θα γίνει συντηρητική επέμβαση ώστε να αποκαλυφθεί με ασφάλεια το κρυφό πορτρέτο, χωρίς να βλαφθεί το υπάρχον έργο. Είναι ακόμη ένα παράδειγμα του πώς η επιστήμη «συνομιλεί» με την ιστορία της τέχνης, φωτίζοντας ό,τι δεν βλέπουμε με γυμνό μάτι.
